Femorasetabular Sıkışma (FAS)
Femorasetabular Sıkışma Nedir ?
Femorasetabular sıkışma (FAS) kalça ekleminin yuva kısmını oluşturan kemik yapı (asetabulum) ile kalça ekleminin hareketli kısmını oluşturan uyluk kemiğinin başı (femur başı) arasındaki uyumsuzluk sebebiyle oluşur. Kalça hareketleri sırasında femur başındaki kemiksel fazlalık (CAM=TIRNAK) ve/veya asetabulumdaki kemiksel fazlalık (PINCER=KISKAÇ) birbirlerine temas ederek kalçada sıkışmaya sebebiyet verir. Oluşan bu sıkışma esnasında asetabulum çevresini halka şeklinde saran koruyucu yumuşak doku LABRUM yırtılır ve KIKIRDAKLAR yaralanır. Tedavisi geciktikçe kıkırdak hasarı artar ve kalçada kireçlenme oluşur. Bu durum, kalça eklemi hareketlerinde ağrı, sertlik ve kısıtlılığa yol açar. FAS, kalça eklemi bozukluğunun bir türüdür. Genellikle genç ve aktif bireylerde görülmektedir.
FAS’nin temel nedeni, femur başının anormal şekillenmesidir. Bu anormal şekiller üç farklı tipte olur:
- Kampli tip FAS (Cam tipi): Femur başının yuvarlak şekilde olması gereken bölgesinde, düz veya hafif şekilli bir deformasyon vardır. Bu durumda femur başı, kalça eklemi içine girdiğinde sıkışma ve sürtünme meydana gelir.
- Çentik tipi FAS (Pincer tipi): Kalça eklemi çevresindeki asetabulum, normalden daha fazla öne çıkık veya genişlemiş bir şekilde olabilir. Bu durumda femur başı, normalden daha fazla kaplanır ve sıkışmaya neden olur.
- Karma tip FAS (Mixed tip): Hem kampli tip hem de çentik tip FAS’nin kombinasyonudur. Hem femur başının şekli hem de asetabulumun yapısı anormaldir.
FAS, kalça eklemi hareketlerinde sıkışma, ağrı ve hasara neden olabilir. Bu durum, tekrarlayan hareketler veya aşırı yüklenme sonucu oluur. FAS’nin belirtileri arasında;
- kalça ağrısı,
- kas gerginliği,
- hareket kısıtlılığı,
- kalça eklemi yanlışlık hissi,
- uzun süreli oturmadan sonra oluşan sertlik
- belirli hareketler sırasında ağrının artması yer alır.
Nasıl Tedavi Edilir?
FAS tanısı genellikle fizik muayene, röntgen görüntüleme, bilgisayarlı tomografi ve bazen manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile konulur. Tedavi genellikle konservatif yöntemlerle başlar ve ağrıyı hafifletmeyi, iltihabı azaltmayı ve hareket aralığını artırmayı hedefler. Non-invaziv tedaviler arasında dinlenme, fizik terapi, anti-enflamatuar ilaçlar ve enjeksiyonlar yer alabilir.
Ancak bazı vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedavi, femur başının şeklini düzeltmek, sıkışmayı azaltmak ve kalça eklemine uyum sağlamak için yapılır. Bu ameliyatlar genellikle artroskopik yöntemlerle gerçekleştirilir.
Femorasetabular sıkışma, kalça eklemi fonksiyonunu etkileyebilen bir durumdur ve tedavi edilmezse eklem hasarı ve osteoartrit gelişimi riskini artırır. Bu nedenle tedavi edilmesi gerekir.
Detaylı bilgi ve Randevu için tıklayınız.